Trong tháng 7 năm 2021 trên địa bàn xã Trung Thịnh, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang. Phát hiện dịch bệnh Viêm da nổi cục đàn, bò tính đến ngày 23/7/2021, ổ dịch được phát hiện ở 37 hộ gia đình tại 8/16 thôn, số Bò mắc bệnh Viêm da nổi cục 48 con, đang điều trị 35 con, số bò chết là 4 con, số điều trị khỏi 9 con. Tổng số bò trong toàn xã hiện có 1.905 con.
Từ khi phát hiện dịch bệnh Viêm da nổi cục trên đàn, bò UBND xã đã báo cáo kịp thời cơ quan chuyên môn cấp trên để lấy mẫu xét nghiệm và chủ động chỉ đạo Trưởng thôn khoanh vùng, cách ly số bò mắc bệnh, số bò chưa mặc, để ngăn chặn dịch bệnh Viêm da nổi cục lây lan sang hộ gia đình khác, thôn lân cận và trong thời gian có dịch, tạm dừng các hoạt động mua bán, giết mổ, tiêu thụ sản phẩm của trâu, bò trên địa bàn xã Trung Thịnh, huyện Xín Mần và một số Hướng dẫn cách Phòng, chống bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò cụ thể sau:
1. Đặc điểm chung.
Bệnh Viêm da nổi cục (tên tiếng Anh là Lumpy Skin Disease, viết tắt là LSD), còn được gọi là bệnh Da sần, là bệnh truyền nhiễm do một loại vi rút thuộc họ Porviridae gây ra trên trâu, bò.
Chỉ gây bệnh cho trâu và bò. Không lây sang người.
- Dịch sảy ra theo mùa, vào những tháng ấm, khi côn trùng hoạt động mạnh,
phong phú.
- Gây thiệt hại về năng xuất do sản lượng sữa giảm mạnh, các vấn đề về thụ
thai, sảy thai, tổn thương da, giảm tăng trọng và có thể chết. Gây tổn thất về kinh tế
do hạn chế vận chuyển và thương mại
2. Đường truyền lây.
- Truyền lây chủ yếu qua côn trùng đốt như: muỗi, ruồi, ve.
- Thông qua vận chuyển gia súc nhiễm bệnh từ vùng bị ảnh hưởng.
- Cũng có thể do sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn, sữa, tinh dịch
(giao phối tự nhiên và Thụ tinh nhân tạo), điều trị bệnh (nếu không thay kim tiêm
giữa các con vật) và tiếp xúc trực tiếp.
3. Những biểu hiện lâm sàng của bệnh.
Thời gian ủ bệnh thường khác nhau từ một cho tới năm tuần. Gia súc bệnh thường có các biểu hiện:
- Sốt cao (40-41oC), mất tính thèm ăn, bỏ ăn, giảm tiết sữa.
- Da nổi những nốt sần/cục cứng khoảng 1 - 5 cm (thường xuất hiện đầu tiên vùng
cổ, đầu). Với những gia súc lông dài, không dễ ràng nhận biết trừ khi sờ hoặc làm ướt lông.
- Số cục/nốt sần có thể thay đổi từ vài nốt (trường hợp nhẹ) đến rất nhiều, mọc khắp cơ thể (trường hợp nặng).
Các nốt sần này có thể mất đi theo thời gian nhưng vùng giữa của nốt sần bong vảy tạo vết thương hở, sau thu hút côn trùng.
- Loét ở vùng mõm, môi và trong miệng, mũi.
- Tăng tiết dịch tại mắt, mũi và chảy nhiều nước bọt
- Sưng hạch trước vai, hạch sau đùi.
Một số động vật bị bệnh không biểu hiện triệu chứng nhưng mang vi rút trong máu và có thể truyền bệnh cho động vật khỏe thông qua côn trùng hút máu.
4. Điều trị: Không có phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh VDNC.
5. Vắc xin.
Vắc xin sẽ có hiệu lực sau tiêm 3 tuần. Gia súc cần được tiêm phòng trước khi cả đàn bị nhiễm bệnh.
Một số phản ứng phụ tuy hiếm xảy ra nhưng có thể gặp khi sử dụng vắc xin như: sưng tại vị trí tiêm, nhưng không gây ảnh hưởng; sốt nhẹ trong thời gian ngắn.
6. Làm thế nào để bảo vệ gia súc của bạn.
Việc tiêm phòng sẽ bảo vệ gia súc sau 3 tuần.
Thường xuyên sử dụng thuốc chống côn trùng bằng cách nhúng, xịt hoặc sử dụng các sản phẩm tại chỗ.
Chỉ mua gia súc giống từ nơi tin cậy. Gia súc mới nhập đàn cần được kiểm tra trước khi vận chuyển và cần được cách ly trong vòng 28 ngày. Trong thời gian dịch xảy ra tại khu vực, không nhập thêm gia súc mới.
Không để nước tù đọng, phân rác ô nhiễm để côn trùng không có cơ hội sinh sản.
Cần khuyến cáo tiêu hủy những con mắc bệnh nặng (có nhiều u, cục) vì những chỗ tổn thương thu hút côn trùng và làm lây bệnh cho những con gia súc khỏe mạnh.
Tại vùng có dịch và vùng có nguy cơ cao, trâu bò phải được theo dõi hàng ngày. Thông báo ngay lập tức bất kỳ trường hợp nghi nhiễm nào cho chính quyền cấp xã và cơ quan thú y địa phương, đầu mối thực hiện hoạt động phòng, chống dịch bệnh lây lan.
Khi nghi ngờ gia súc mắc bệnh Viêm da nổi cục, phải ngừng các hoạt động vận chuyển ngay lập tức.